برخی از ابتدایی ترین نکاتی که هر کاربر کامپیوتر باید بداند

اگر از کاربران تازه‌کار کامپیوتر هستید دوستانه توصیه می‌کنم این مطلب را با دقت بخوانید.

1- اول آدرس ایمیل www نمی‌گذارند: اول آدرس ایمیل هرگز www نمی‌گذارند.

2- اینترنت اون علامت e آبی رنگ نیست: اون e آبی رنگ علامت برنامه Internet Explorer، محصول شرکت Microsoft است. خود اینترنت یک شبکه است که برنامه یا آیکون خاصی ندارد.

Internet Explorer به شما کمک می کند از این شبکه برای دیدن سایت‌های مختلف استفاده کنید. درست مثل اینکه می‌توانید برنامه کانال‌های تلویزیون را با یک تلویزیون Panasonic یا با یک تلویزیون Sony یا با هر مارک دیگری ببینید…

برنامه‌های دیگری هم وجود دارند که کار آن e آبی را می‌کنند و حتی خیلی بهتر! مثل Safari، Chrome، Opera یا Firefox که می‌توانید از آنها استفاده کنید.

3- چت همان یاهو مسنجر نیست: چت کردن لازم نیست حتماً با برنامه یاهو مسنجر انجام شود. یاهو یکی از شرکت‌هایی است که سرویس چت اینترنتی را ارائه می‌کند. با ICQ، MSN Messenger یا Gtalk و… هم می توانید چت کنید (با سایر کاربران همان سرویس)

4- هر کامپیوتری الزاماً ویندوز نیست: این خیلی مهمه! ببینید یک کامپیوتر را خاموش فرض کنید! اصلآ به آن چه روی صفحه مانیتورش دیده می شود فکر نکنید. این به خودی خودش یک کامپیوتر است. حالا باید یک برنامه روی این کامپیوتر نصب بشه که این کامپیوتر بتونه روشن بشه و ما ازش استفاده کنیم. به این برنامه ها می‌گوییم «سیستم عامل» یا «Operating System» یاOS.

یکی از معروف‌ترین این برنامه‌ها «ویندوز» نام داره که نسخه‌های مختلفی هم داره که می‌دونم همگی با آنها آشنا هستید. مثل ویندوز ۹۸ یا ویندوز xp یا ویستا. ویندوز محصول شرکت Microsoft است.

حالا نکته اینجا است، هیچ اجباری به استفاده از ویندوز نیست و ویندوز تنها انتخابِ موجود نیست. بلکه این تصور غلط به خاطر سلطه مایکروسافت بر روی بازار به وجود آمده. در اصل شرکت‌های مختلف و مشابهی وجود دارند که در این صنعت با مایکروسافت در رقابت هستند و خودشان «سیستم عامل» تولید می‌کنند.

به عنوان مثال شرکت Apple سیستم عامل Mac را دارد. یا مثلاً سیستم عامل Ubuntu (آبونتو) مال شرکت Canonical است.

5- هر کامپیوتری الزاماً پنتیوم نیست:  pentiumفقط اسم مدل یکی از پردازنده (CPU) های شرکت اینتل است! فکر می‌کنم واضحه، مثلآ من اگر از CPU یک شرکت دیگه مثل AMD استفاده کنم دیگه «کامپیوترت پنتیوم چنده؟» مفهومی نداره. در ضمن مدل‌های pentium هم الان تقریباً منسوخ شده و قدیمی به حساب می‌آیند.

6- فایروال همان آنتی ویروس نیست: هر دو امنیت کامپیوتر را تامین می‌کنند اما با یکدیگر فرق دارند. توضیح تخصصی این تفاوت از حوصله این مطلب (و احتمالاً شما) خارج است. بگذارید این طور بگویم، فایروال یا دیواره آتش مثل یک گارد هست که شما بگذارید دَمِ در خانه تا از ورود افراد خطرناک جلوگیری کند. آنتی ویروس مثل یک محافظ شخصی است که اگر کسی یه جوری گارد را دست به سر کرد یا یواشکی از دودکش شومینه اومد توی خونه او را دستگیر کنه.

7- تفاوت فایل، فولدر و درایو: اصلآ به کامپیوتر فکر نکنید، درایو مثل طبقه ای است که شما پوشه‌های مختلف از اسنادتان را نگهدای می‌کنید. فولدر همان پوشه هایی است که اسناد در آنها وجود دارند. هر سند موجود در پوشه مثل یک فایل هست. در نتیجه من اگر از شما بپرسم فلان سند کجاست؟ شما می‌گویید: «در طبقه دوم، پوشه سبز رنگ، کاغذ آخر»

حالا اگر بپرسم «اون تحقیق شیمی که دانلود کردی کجاست؟» چه می‌گویید؟ «درایو C، فولدر Shimi، فایل shimi.pdf»

یا مدل کامپیوتری‌تر : C:\Shimi\shimi.pdf

این طور بخوانید، «سی دو نقطه بک اسلش شیمی بک اسلش شیمی دات پی دی اف»

حالا چطوری فرق اینا را هم به خاطر بسپاریم؟ یکی اینکه درایو ها تعداد شان زیاد نیست. عموماً همین C و D و E و اینها هستند...

8- تفاوت وبلاگ و وب‌سایت: «وبلاگ» از جمله چیزهایی است که تعریف دقیقش یکم سخته. یک باور اشتباه اینه که یک وب سایت یک آدرس مستقل دارد، مثلاً www.microsoft.com یک سایت است اما microsoft.persianblog.ir یک وبلاگ است. این تعریف اشتباه است.

وبلاگ جایی است که – عموماً – یک نفر یادداشت هایی می نویسد. این یادداشت ها می توانید شخصی، تخصصی یا عمومی باشد. وبلاگ ها بر پایه یکی از برنامه های مدیریت محتوا نظیر وردپرس یا مووبل تایپ هستند. همچنین می توانند روی سرویس دهنده های وبلاگ آنلاین باشند، مثل Blogspot یا Persianblog و… که در این صورت آدرس آنها به شکل EsmeWeblog.Persianblog.ir و… درمی‌آید. اما می‌توانند آدرس شخصی هم داشته باشند. مثل Zangoole.com که یک وبلاگ است.

اکثر وبلاگ‌ها شامل بخش نظرات هم هستند که خوانندگان از این طریق با نویسنده در ارتباط هستند و نظر خودشان را به اطلاع نویسنده می‌رسانند. هم وبلاگ و هم وب سایت می‌تواند متعلق به یک نفر، چند نفر یا یک شرکت هم باشد در نتیجه مالکیت یا مخاطب یک نشانه برای تمیز دادن وبلاگ از وب سایت نیست.

اما عموماً وبلاگ متعلق به یک نفر است و شما با ورود به آن می دانید که در حال خواندن نوشته چه کسی هستید. وبلاگ ها عموماً غیررسمی‌تر از وب سایت ها هم هستند.

یک تفاوت دیگر هم این است که وب سایت ها عمومآ سرویس یا محصول خاصی دارند اما وبلاگ‌ها – حداقل مستقیماً – سرویسی ارائه نمی‌کنند و فقط حاوی نوشته‌های نویسنده هستند.

9- دومین(Domain)، دامین یا دامنه: ببینید خودتان را درگیر نکنید، خیلی ساده است. اسم هر سایت (آدرسی که تایپ می‌کنید که واردش شوید) دامنه آن سایت است. مثلآ دامنه یاهو yahoo.com است. برای داشتن این نام‌ها باید نام مورد نظر آزاد باشد و مبلغی را سالیانه پرداخت کنید تا به نام شما ثبت شود.

توجه کنید که مثلآ در مثال یاهو، کل عبارت «Yahoo.com» دامنه است، نه فقط «Yahoo» در نتیجه «Yahoo.net» هم یک دامنه جدا است که می‌تواند متعلق به فرد دیگری باشد، همچنین «Yahoo.org» و… اما خوب شرکت‌های بزرگ تمام دامنه‌های اسم شرکت‌شان را به نام خودشان ثبت می‌کنند.

10- هاست یا هاستینگ (Host): یعنی فضایی که فایل‌های یک سایت اینترنتی روی آن قرار می‌گیرد. هر چیزی که شما روی یک سایت می‌خوانید باید روی یک کامپیوتر واقعی در یک جایی از دنیا وجود داشته باشد. همین مطلب که الآن شما دارید می‌خوانید روی سرور زنگوله در تگزاس آمریکا است.

این فضاها هم توسط شرکت‌ها فروخته می‌شود. در نتیجه اگر می‌بینید می‌گویند «هاست ۱۰۰ مگابایتی» یعنی به شما ۱۰۰ مگابایت فضا می‌دهند که فایل‌های سایت‌تان را در آن نگهداری کنید.

11- پروکسی همان فیلتر شکن نیست: پروکسی (proxy) همان فیلتر شکن نیست و هیچ ربطی هم به فیلتر شکن ندارد. به کامپیوتر اصلاً فکر نکنید، پروکسی می‌دانید مثل چیست؟ مثل اینکه من زنگ بزنم به شما بگم «اگر می‌تونی سر راه برو فلان کتاب‌فروشی ببین این کتاب را داره؟» شما می‌روید و از همانجا به من زنگ می‌زنید، می‌گویید «آره مثلآ فلان کتاب هست جلدش این رنگیه قیمتشم اینه…». این یعنی پروکسی.

وقتی شما IP و Port پروکسی را در برنامه‌ای وارد می‌کنید یا از فیلترشکن استفاده می‌کنید کامپیوتر شما به یک کامپیوتر دیگه در جایی از دنیا وصل میشه و اون کامپیوتر میره اون آدرسی که شما می‌خواهید را باز می‌کنه و به شما نشان میده. حالا اگر پروکسی شما در یک کشور خارجی باشه می‌تونه جاهایی بره که شما نمی‌تونید برید. خیلی واضحه نه؟

در مطالب بعدی توضیحات کامل تری در این زمینه خواهم داد.

12- وی پی ان (vpn) همان فیلتر شکن نیست: نمی‌خواهم به ساختار vpn و… بپردازم. بلکه می‌خواهم بر عکس خیلی هم ساده برای‌تان توضیح بدهم که خوب متوجه بشید. Vpn یک نوعی از شبکه است که اطلاعاتی که در آن رد و بدل می‌شود به خاطر فرایند رمزنگاری قابل دیده شدن نیست.

مثل چی؟ این سناریو را تجسم کنید، من و دوستم و شما با هم در یک اتاق هستیم. من و دوستم هر دو علاوه بر فارسی به زبان چینی هم مسلط هستیم اما شما یک کلمه هم چینی بلد نیستید. حالا شما به من به فارسی می‌گویید «تو حق نداری راجع به آن موضوع با دوستت صحبت کنی!». حالا اگر من شروع کنم به چینی با دوستم حرف بزنم چی؟ شما نمی‌توانید بفهمید من دارم راجع به چی حرف می زنم.

اینکه vpn به عنوان یک فیلترشکن استفاده می‌شود هم موردی مشابه است. «آن موضوع» همان سایت مسدود شده است و «زبان چینی» هم همان رمزنگاری شبکه vpn.

13- RAM بیشتر همیشه بهتر نیست: رَم و حافظه‌ي بیشتر همیشه الزامآ بهتر نیست. یعنی کلّاً این عددها هر چقدر بزرگتر می‌شوند الزامی نیست که بهتر شوند. چرا؟ به دلایل مختلف، مهم‌ترینش اینکه خیلی اوقات کامپیوتر شما توان استفاده از آن مقدار عظیم RAM را اصلآ ندارد… به عنوان مثال، اکثر افراد از ویندوز های ۳۲ بیت استفاده می‌کنند که توان استفاده بیشتر از ۴ گیگ رم را ندارند یعنی اگر شما ۸ گیگ رم هم داشته باشید هیچ فرقی نخواهید دید… پس اگر از نحوه کار یک دستگاه آگاه نیستید حواستان جمع باشد که پول‌تان را بی‌خود هدر ندهید. برای استفاده بیشتر از ۴ گیگ رم باید از سیستم عامل های ۶۴ بیت استفاده کنید. مثلآ Windows Vista x64 Ultimate.

14- قوی بودن یکی از اجزای کامپیوتر ضعیف بودن جزئی دیگر را جبران نمی‌کند: این هم از جمله اشتباهاتی است که از خیلی‌ها تا به حال شنیده‌ام. هر عضو کامپیوتر وظیفه منحصر به فرد خودش را دارد و قوی‌بودن یک جز، مثلاً RAM ضعیف بودن CPU را جبران نمی‌کند. مثلاً شنیده‌ام که می‌گویند «این بازی ۲ گیگ رم می‌خواد ولی اگر CPU ات قویه با ۱ گیگ هم جواب میده…» که کاملآ اشتباه است.